Tutaj ku wschodowi i południowi iść już dalej nie potrzebujemy – objaśnia Atlas Geologiczny Galicyi, Kraków 1908 – i na zakończenie tego rozdziału należy tylko wspomnieć jeszcze o skamielinach oligoceńskich jakie znalazł M. Vacek w r. 1879 koło Riszkania na północny zachód od Użoka na południowo-wschodnim stoku granicznego grzbietu Kinczyka Bukowskiego (1251 m.). Według Vaceka w cienkich krzemionkowych łupkach marglowych, leżących pomiędzy dwoma potężnymi kompleksami piaskowców, znachodzą się miejscami wkładki piaszczyste i wapniste i w jednej z takich ławic odkrył Vacek faunę „dość bogatą”, wśród której dały się oznaczyć:

  • Eburna Caronis Brogn.
  • Melania stratissima Zitt.
  • Cardium fallax Michl.
  • Cytherea incrassata Lam.
  • Natica crassatina Lam.
  • Cyrena semistriata Desh.
  • Cytherea conf. sorror Desh.
  • Panopaea cf. angusta Nist.

Vacek uważał tę faunę – ze względów stratygraficznych i analogii położenia do górno-oligoceńskich warstw w komitacie Szilagyi za górno-oligoceńską i wyższą t. j. młodszą od fauny z margli z pod Niźnich Werecek na południe od Ławocznego i Beskidu.

Później wszakże w lecie r. 1902 i następnie w r. 1904 badał tę okolicę Dr Kazimierz Wójcik i nietylko odnalazł on dawny punkt ze skamielinami, lecz zebrał nawet więcej aniżeli M. Vacek skamielin i mógł na tej podstawie o wiele dokładniej wiek ich oznaczyć.

Punkt ten ze skamielinami znajduje się na połoninie zwanej Riszkania [nazwa ta nie istnieje zresztą na żadnej mapie] tuż pod grzbietem wyniosłego Kinczyka Bukowskiego (1251 m.) już na terytoryum węgierskiem i odkrywka tam będąca, zdala dość widoczna, odsłania cały szereg warstw wyraźnie uławiconych z lekkim upadem północno-wschodnim.

Dr Wójcik odróżnia tam od góry począwszy:

  1. piaskowiec magórski (I) typowy, 2 do 5 m. grubości,
  2. ciemny łupek ilasty z mnóstwem orbitoidów i numulitów, do kilkunastu metrów,
  3. warstewkę krzemionkową z ceritiami i ostrygami, do 50 cm,
  4. kilkanaście metrów nieodsłoniętych,
  5. kilkanaście metrów wapieni bądź piaszczystych, z ostrygami, bądź złożonych z samych ułamków mięczaków, bądź wreszcie zbitych i zawierających wiele otwornic,
  6. kilkanaście metrów nieodsłoniętych,
  7. piaskowiec (II) podobny do górnego.

 

Fauna z Riszkanii obejmuje według Dr Wójcika (K. Wójcik. Dolny oligocen z Riszkanii pod Użokiem (Wiadomość tymczasowa). Rozpr. Wydz. Mat. Przyrodn. Akad. Umiej. w Krakowie. T. XLV. 1905.) [na podstawie okazów, znalezionych tak przez Vaceka, jak i Dr Wójcika] następujące gatunki:

  • Truncatulina grosserygosa Gumb.
  • Truncatulina sublobatula Gumb.
  • Operculina ammonea Leym.
  • Operculina granulata Leym.
  • Nummulites Fichteli Michel.
  • Nummulites rasca Joly et Leym.
  • Nummulites Boucheri de la Harpe,
  • Nummulites budensis Hantk.
  • Pulvinulina bimammata Gumb.
  • Pulvinulina rotula Kaufm.
  • Heterostegina reticulata Rutim.
  • Heterostegina carpathica Uhlig,
  • Orbitoides papyracea Boubee
  • Orbitoides aspera  Gumb.
  • Orbitoides dispansa Sow.
  • Orbitoides applanata Gumb.
  • Thecidium mediterraneum Risso,
  • Terebratula Dellrini Arch.
  • Ostrea (Gryphaea) Queteleti Nyst.
  • Ostrea (Gryphaea) prona Wood.
  • Cyrena semistriata Desh.
  • Panopaea conf. angusta Nyst.
  • Cytherea incrassata Lam.
  • Cytherea Villanovae Desh.
  • Cytherea cf. lugensis Fuchs,
  • Cytherea cf. splendida Mor.
  • Turritella sulcifera Desh.
  • Turritella infundibulum Koen.
  • Bittium plicatum Brug. var. multinodosum Sandb.
  • Eburna caronis Brognt.
  • Marginella conoides Koen.
  • Valvatina umbilicata Bornem.
  • Orbitoides tenuicostata Gumb.
  • Orbitoides stellata Archiac,
  • Orbitoides stella Gumb.
  • Cardium anomale Math.
  • Cardium conf. polyptyctum Bay.
  • Cardium cf. depressum Koen.
  • Cardium fallax Mich.
  • Dentalium exiguum Koen.
  • Dentalium ellipticum Koen.
  • Natica angustata Lam.
  • Natica crassatina Lam.
  • Natica cf. achatensis Koen.
  • Fusus elongatus Nyst.
  • Cylichna interstincta Koen.
  • Melania striatissima Zitt.

Fauna ta licząca ogółem dotąd 19 gatunków otwornic a 28 gat. mięczaków, odpowiada wg Dr Wójcika dolnemu i środkowemu poziomowi priabońskiemu czyli jest „niewątpliwie dolno-oliceńską”. O wieku obu ławic piaskowca, dolnej i górnej, leżących zresztą zupełnie zgodnie z warstwami, zawierającymi powyższą faunę. wobec braku skamielin nic bliższego narazie powiedzieć nie można.

  • Za: Atlas Geologiczny Galicyi, Tekst do zeszytu XXIII. (Arkusze: Smorze, Dydiowa).
  • Opracowany: przez dr Władysława Szajnochę, w Krakowie, nakładem Akademii Umiejętności, 1908.