Radio Erewań i korekta granic.
W dniu 15 lutego 1951 roku podpisano w Moskwie umowę o zmianie granic – największą w historii powojennej Polski i jedną z największych w historii powojennej Europy. Umowa dotyczyła wymiany terenów o powierzchni 480 km² (obszar powierzchniowo zbliżony do Warszawy).
👉 ZSRR odstąpił Polsce tereny leżące na północny wschód od górnego biegu Sanu. Był to fragment ówczesnego obwodu drohobyckiego, należącego do USRR; obecnie jest to miasto Ustrzyki Dolne (Устрики Долішні) oraz wsie: Czarna (Чорна), Lutowiska (Лютовиска / Шевченково), Krościenko (Коростенко), Bandrów Narodowy (Бандров), Bystre (Быстре), Liskowate (Лискувате), wraz z terenami okolicznymi. Korekta dotyczyła 10 gmin: Krościenko (środkowo-zachodnią część, oprócz skrawka na samym zachodzie), Ustrzyki Dolne (oprócz zachodnich fragmentów), Łobozew (zachodnia połowa), Czarna, Polana, Lutowiska (Szewczenko) (oprócz wschodniego fragmentu), Zatwarnica (część północna), Łomna (część północno-zachodnia), Ławrów (zachodni fragment) i Stuposiany (północno-wschodni fragment) oraz miasto Ustrzyki Dolne.
👉 Polska odstąpiła ZSRR fragment województwa lubelskiego z miejscowościami Bełz (Белз), Uhnów (Угнів), Krystynopol (Червоноград), Waręż (Варяж), Chorobrów (Хоробрів) oraz lewobrzeżną część Sokala – Żwirkę (Жвирка), wraz z linią kolejową Rawa Ruska – Krystynopol. Obecnie miasta te znajdują się na terenie rejonu sokalskiego w obwodzie lwowskim (Сокальський район, Львівська область). Korekta dotyczyła 7 gmin: Bełz, Chorobrów, Dołhobyczów, Krystynopol, Uhnów, Tarnoszyn i Waręż, z których tylko gmina Krystynopol została włączona w całości do ZSRR.
Wedle postanowień umowy cały majątek nieruchomy (budynki, kołchozy, infrastruktura, linie kolejowe) przechodził wraz z terytorium na rzecz nowego właściciela. Państwo odstępujące nie mogło w związku z powyższym rościć żadnych pretensji o rekompensatę. Państwo odstępujące zachowywało prawo do majątku ruchomego (sprzętu rolniczego, taboru kolejowego, inwentarza żywego) pod warunkiem wywiezienia go.
Tyle faktów, teraz o tym jak to przeprowadzono, i co poszło nie tak. Znacie pewnie stary dowcip o Radiu Erewań? „Słuchacze pytają: Czy to prawda, że na Placu Czerwonym rozdają samochody? Radio Erewań odpowiada: tak, to prawda, ale nie samochody, tylko rowery, nie na Placu Czerwonym, tylko w okolicach Dworca Warszawskiego i nie rozdają, tylko kradną”. I tak też było w tym przypadku. Zobaczcie sami archiwalny film z Polskiej Kroniki Filmowej, w którym to przedstawia się świetlaną przyszłość i ogromne zyski jakie odniesie w wyniku korekty Polska Rzeczpospolita Ludowa. A jak było naprawdę?
🫵 (…)w zamian otrzymaliśmy bogate złoża naftowe na ziemiach przylegających do Sanu(…) – PRAWDA, tyle że praktycznie wyeksploatowane!
🫵 (…)czekają na Was chaty wyremontowane przez poprzednich mieszkańców(…) – PRAWDA, tyle że nie chaty, a kamienice, nie w Bieszczadach, a na Sokalszczyźnie, wyremontowane przez siebie samych, po czym pozostawione nowym mieszkańcom. W Bieszczadach przesiedleńcy otrzymali wprawdzie chaty, często kurne, do tego zdewastowane przez radzieckich sołdatów!
🫵 (…)urodzajne pola, łąki i lasy(…) Jan Lachowski miał 2,5 hektara – teraz ma 6(…) – PRAWDA, tyle że pan Lachowski miał 2,5 hektara żyznego czarnoziemu, teraz ma 6 hektarów kamieni i gliny! Co do lasów to też oczywiście PRAWDA, nie dodano jednak, że w większości wyciętych!
